Tên gọi quyền liên quan đến quyền tác giả đã phần nào cho thấy rằng, quyền liên quan và quyền tác giả có sự gần gũi nhất định, thể hiện ở một số đặc điểm chung phân biệt chúng với nhóm quyền sở hữu công nghiệp. Đó là tính chất sáng tạo, tính nguyên gốc của đối tượng được bảo hộ, tính tự động của cơ chế xác lập sự bảo hộ…
Quyền liên quan là quyền của tổ chức, cá nhân đối với các sản phẩm, tác phẩm do mình sáng tạo ra trong việc chuyển tải tác phẩm thuộc quyền tác giả đến công chúng. Các quyền liên quan được bảo hộ gồm: Quyền của người biểu diễn, quyền của nhà sản xuất bản ghi âm và quyền của tổ chức phát sóng. Ví dụ: người ca sĩ trình bày các ca khúc đã được sáng tác; người diễn viên diễn theo một kịch bản đã có sẵn;…
Quyền liên quan bao gồm:
- Quyền của người biểu diễn.
- Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm
- Quyền của tổ chức phát sóng
Đặc điểm của quyền liên quan:
- Hoạt động của các chủ thể quyền liên quan chính là hành vi sử dụng tác phẩm đã có.
- Đối tượng quyền liên quan được bảo hộ khi có tính nguyên gốc: Thứ nhất, tính nguyên gốc được xác định trên cơ sở lao động sáng tạo mang dấu ấn cá nhân của chủ thể. Thứ hai, tính nguyên gốc của quyền liên quan còn được thể hiện ở việc quyền liên quan chỉ được xác định theo các đối tượng của quyền liên quan được tạo ra lần đầu tiên. Nếu như đặc trưng thứ nhất của quyền liên quan (tính chất sử dụng các tác phẩm đã có) là điểm quan trọng phân biệt nó với các loại quyền sở hữu trí tuệ khác, thì tính nguyên gốc của quyền liên quan cho phép xác định đâu là quyền liên quan được pháp luật bảo hộ, và khi nào xảy ra sự xâm phạm quyền liên quan. Khi tính nguyên gốc được thoả mãn, ta có thể xác định được đối tượng được bảo hộ bởi quyền liên quan, chủ thể của quyền liên quan, và ngược lại, việc không đảm bảo tính nguyên gốc đó là căn cứ để nhận định đã có hành vi xâm phạm đến quyền liên quan.
- Quyền liên quan chỉ được bảo hộ trong thời hạn nhất định, kể cả các quyền nhân thân: Đối với quyền liên quan, sự bảo hộ trên phạm vi quốc tế cũng như pháp luật sở hữu trí tuệ hầu hết các quốc gia đều giới hạn thời hạn bảo hộ ở mức độ nhất định, thường là 50 năm kể từ khi các đối tượng (cuộc biểu diễn, bản ghi âm, chương trình phát sóng) được định hình hoặc công bố.
- Quyền liên quan được bảo hộ trên nguyên tắc không làm phương hại đến quyền tác giả: Hình thành sau khi quyền tác giả đã được bảo hộ một cách phổ biến và rộng rãi, lại mang bản chất gắn bó mật thiết với quyền tác giả, do vậy việc bảo hộ quyền liên quan bao giờ cũng được xem xét trong mối quan hệ với quyền tác giả và thể hiện nguyên tắc không gây bất kỳ sự phương hại nào có thể đối với quyền này.
Tóm lại, quyền liên quan là một loại quyền sở hữu trí tuệ độc lập và không thể bị xem là thứ yếu so với quyền tác giả. Chỉ xem xét việc bảo hộ các quyền liên quan sau khi tiến hành những bảo hộ cần thiết đối với quyền tác giả là không thể chấp nhận được – các loại quyền này đều phải được bảo hộ đồng thời theo đúng những quy định của pháp luật.
